Nakon 25 godina od zvaničnog formiranja prirodnjačke zbirke, u Muzeju Srema u Sremskoj Mitrovici, po prvi put javnosti je prezentovana prirodnjačka postavka. Ova postavka je privremenog karaktera i ima izuetno velik značaj za Sremsku Mitrovicu.
– Sakupljanje prirodnjačkog materijala počelo je formiranjem gradskog Muzeja u Sremskoj Mitrovici, 1946. godine, na inicijativu tadašnjeg upravnika Branka Vasilića. Naredne godine, kao saradnik, za zbirku je bila zadužena Nada Stojanović, profesor Gimnazije. Iste, 1947. godine, u Muzej se prenosi privatna kolekcija dipl. ing. Dušana Ostojića iz Kupinova. Otvaranje prve prirodnjačke postavke bilo je predviđeno za septembar 1949. godine, ali zbog teške posleratne situacije ovaj projekat nije ostvaren. Nada Stojanović te godine prestaje da radi kao muzejski saradnik i od tada do 1992. godine niko, čak ni povremeno, nije sarađivao na evidenciji i obradi materijal iz domena prirode. Broj predmeta je nastavio da se povećava, ali ne redovno po godinama i o njima je, do 1992. godine, vodio računa kustos arheolog. Volonterskim radom paleontologa Dragane Gilić započinju prvi radovi na formiranju zbirke i stručna obrada zatečenog paleontološkog materijala. Zbirka zvanično počinje da radi tek 1996. godine otvranjem prvog radnog mesta kustosa prirdnjake zbirke. Tako, ove 2021. godine, prirodnjačka zbirka Muzeja Srema obeležava dvostruki jubilej, 75 godina od početka sakupljanja prirodnjačkog materijala i 25 godina od zvaničnog osnivanja – navodi paleontolog Dragana Nedeljković, muzejski savetnik Muzeja Srema.
Do sada je materijal prirodnjačke zbirke bio izložen u manjem obimu u uvodnom delu stalne arheološke postavke i to paleontološki deo koji vremenski pokriva period paleolita i pojavu prvih ljudi na području Srema. Pojedini predmeti javnosti su predstavljani i na preuzetim tematskim izložbama, uglavnom Prirodnjačkog muzeja iz Beograda, a koje su gostovale u Sremskoj Mitrovici.
– Nova prirodnjačka postavka Muzeja Srema prikazuje raznovrsnost materijala prirodnjačke zbirke, a koncipirana je u isto vreme i tematski (prema vrstama predmeta) i hronološki (obuhvatajući vremenski prilično neshvatljiv raspon od oko 1,7 milijardi godina). Minerološko-petrološki deo zbirke, kao vremenski najstariji, predstavljen je raznim vrstama stena i minerala koji su odraz burne geološke prošlosti Fruške gore (starost okvirno seže do perioda od pre oko 300 miliona godina). Sam početak predstavaljaju „najstariji“ predmet u zbirci – ganjs iz Južne Amerike, starosti procenjene na period od pre oko 1,7 milijardi godina, kao i primerci koji su nađeni van teritorije Srema i poklonjeni Muzeju.
Paleontološki deo zbirke prezentovan je prvo ostacima faune iz perioda tzv. „Panonskog mora“. Fosili puževa i školjki su datovani u vremenski period od pre oko 16 miliona do pre oko 5 miliona godina (kada je presušilo i tzv. jezero Panon), dok je period čuvenog „ledenog doba“ predstavljen fosilnim ostacima krupnih kvartarnih sisara. Ovaj atraktivan materijal može okvirno da se datuje u različite periode između 600.000 i 10.000 godina p.n.e., kada je većina ovih životinja, nakon prethodnog povlačenja na sever, potpuno iščezla. Centralni deo svakako je rezervisan za jedinstveni spomenik prirode, lobanju sa rogovima izumrle vrste džinovskog jelena, jedini paleontološki predmet na teritoriji Srbije koji je zakonom zaštićen. Za sada je javnosti prezentovan original lobanje džinovskog jelena i biće izložen do završetka radova na rekonstrukciji rogova koja se obavlja na gipsanoj kopiji tog primerka. U ovom delu zbirke nalazi se i „muzeološki najstariji“ predmet koji je u zbirci praktično od samog osnivanja gradskog Muzeja, zub runastog mamuta koji je 8. maja davne 1936. godine, posada bagera „Posavina“,izvukla iz korita reke Save. Sam kraj postavke rezervisan je za najmlađu naučnu disciplinu, arheozoologiju i skeletne ostatke divljih i domaćih životinja koji su nađeni na arheološkim lokalitetima kako Sirmijuma tako i srednjevekovne Mitrovice te datovani u razne periode od II do XVI veka – objašnjava Nedeljković.
Nekoliko prepariranih životinja (dabar ili prase mangulice i šumska sova), koje su deo kolekcije u vlasništvu Specijalnog rezervata prirode „Zasavica“, doprineće atraktivnosti postavke, posebno za najmlađe posetioce.
Za ovu postavku, privremenog karaktera, opredeljena je Mala sala, u prizemlju centralne zgrade Muzeja. Urađena prilično skromno i samo sa raspoloživom muzejskom opremom pokazatelj je da se muzejski fondovi javnosti mogu prezentovati i bez većih materijalnih ulaganja. U narednom periodu svakako je u planu izrada pravog projekta uređenja prostora kako bi ovaj dragoceni muzejski materijal bio prezentovan na mnogo prihvatljiviji i savremeniji način, onako kako stvarno zaslužuje.