Rusini su se u Srem počeli doseljavati još krajem 18. veka, a intenzivnije početkom 19. veka. Rusini druge migracije dolaze u Srem sto godina kasnije, odnosno u periodu od 1848. do 1880. godine sa Beskida i severozapadnih Karpata. Mitrovački Rusini u najvećoj meri potiču iz mesta oko Bardejova.
Po popisu iz 1857. u Mitrovici je živelo 419 Rusina, a veće naseljavanje se dogodilo 1869. i 1871. godine, zatim 1880. godine, kao i u periodu od 1895. do 1899. godine.
Prezimena prvih doseljenika su bila: Bednar, Berežni, Besermenji, Blaščak, Bobaljik, Vančik, Veliki, Dimitrišin, Edelinski, Erdelji, Želem, Janoško, Jaščur, Kolesnik, Koltko, Kost, Korim, Kuruc, Labaš, Lompar, Manjko, Mihaljko, Olejar, Petrenj, Potocki, Prokop, Rac, Roman, Hančovski, Grabanja, Cundra, Červenjak, Hodoba, Džmura,Džunja, Ševčik i dr.
Rusini su bili siromašni i radili su kao pastiri i kosači. Međutim, pošto su bili vredni, cenjeni kao poljoprivredni radnici, uskoro su počeli da kupuju zemlju, a uz to deo doseljenih Rusina počinje da se bavi i raznim zanatima, stolari, mlinari, limari, krojači…
Rusini su bili grkokatolici još u starom kraju. U Mitrovici nisu imali svoje sveštenike do osnivanja parohije 1886.godine. Grkokatoličku parohiju u Mitrovici osnovao je Vladika kir Ilija Hranilović 1886. godine, a prvi paroh je bio o. Maksimilijan Relić. Izgradnja crkve počela je 10.septembra 1905.godine, završena je u aprilu 1906.godine, a osveštana je 1.juna iste godine na praznik Vaznesenja Gospodnjeg.
U Sremskoj Mitrovici Rusini imaju i svoje groblje, na zemljištu koje im je poklonio parohijan Mihaljko. Na rusinskom groblju nalazi se i kapela Pokrova Presvete Bogorodice koju je 1938.godine završio rusinski parohijan Teodor Ferenc iz Mitrovice, gde je sahranjena Ferencova porodica i naslednici.
Posle doseljenja, Rusini u Mitrovici su svoju decu slali u državne škole, a sami su naučili jezik starosedelaca, tako da više nisu govorili na rusinskom jeziku.
Rusinska zajednica se sačuvala, ali ona je u većini zaboravila svoj maternji jezik. Rusini u Sremskoj Mitrovici postoje više od 170 godina i svojim radom u različitim delatnostima zauzimali su i zauzimaju značajno mesto.
Vladimir Balašćak